Over Stilte:
Wat anders is de stilte in een ruimte, anders dan de stilte in de natuur?
De stilte in een ruimte is die van een leegte, anders dan de stilte in de natuur. De stilte in de natuur kan niet zonder het ritselen van de bladeren, het ruisen door de bomen, en het fluiten van de vogels.
De stilte in de ruimte, is, naar gelang hoe groot die ruimte is, zo stil als jezelf bent, zo stil is die ruimte als het zonder ruis is. Iedere beweging die je doet, maakt geluid, daar is stilte afhankelijk van. Je hoort niet de stilte, maar je ervaart de stilte, je ziet de stilte, daardoor heeft stilte ook vorm naargelang de dingen die er staan, daardoor is elke stilte anders. Zolang de dingen roerloos staan, is ook de stilte roerloos, bepaald door de vormen, zoals die van een stoel, een bed, een kandelaar, een schilderij.
Die rust in die stilte is afhankelijk van het ding zijn, dat er aanwezig is, elk ding staat er onafhankelijk van het andere ding, zonder beweging. Stilte is dan hoe je er naar kijkt, hoe je dat moment beleeft, als je zonder actie bent. Zonder actie, zonder beweging ga je bewust worden van je eigen ding zijn, je botten, je spieren, het vlees, naargelang die rust is er stilte in je lichaam, en stilte in je hoofd.
Als je, je niet beweegt, dan is stilte intens, afhankelijk van je eigen rust of onrust. Stilte is afhankelijk van jouw gemoedsrust, van jouw niet actie, van jouw bevrijding van een drive dat jouw leven bepaalt. Jouw rust of onrust, laat zijn die je bent. ‘Stilte’ laat zich niet storen, zij blijft zich zelf. Jouw geest, jouw denken, bepaald of er onrust in je is, of je, je drive op actief of non-actief zet. Stilte kan je los zien van activiteit, los van bedrijvigheid.
Wat is ‘stilte’ los van onze activiteit, ánders dan de ‘stilte’ in de natuur?
De stilte in de natuur is van een onafgebroken energieke activiteit. Dag en nacht ritme, de jaargetijden, en de groei in de natuur. Dat niet altijd door het menselijke brein waarneembaar is. De stilte van de menselijke natuur, is pas waarneembaar, als de mens tot rust komt, los van bedrijvigheid. Ondanks de ‘energieke’ bedrijvigheid van de eeuwige beweging dat leven heet, die doorademende geestesgesteldheid, dat geen stilstand toestaat zolang je leeft.
De stilstand waar een boeddhistische monnik naar streeft (zen), is die van een ‘totaal’ afgescheiden zijn, van de menselijke wil of bedrijvigheid. Die stilstand van een boeddhistische monnik, is dan van een compleet los zijn, of verwijderd raken van menselijke omgang, dat tot onaanraakbaarheid leidt. Ook zijn er vele religies die daar naar streven, naar een onafhankelijk zijn van menselijke bedrijvigheid. En de vraag die dan opkomt is, in hoeverre is dat schadelijk voor ontmoeting, ‘ontmoeting’ is echter een bedrijvigheid, waaraan onze moderne samenleving een schrijnend tekort begint te tonen.
Het zij gezegd …
Anthoon Lucas Budel.